Het voortgezet onderwijs

Ieder jaar stappen er in de Zaanstreek ruim 2.000 leerlingen van de basisschool over naar het voortgezet onderwijs. Ze komen van bijna 60 basisscholen en verspreiden zich over 14 VO-scholen: daar ben jij er een van! Om deze overstap met aanmelden en inschrijven soepel voor je te laten verlopen, hebben de scholen en de gemeente afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn vastgelegd in het document ‘De Zaanse POVO Overstap 2021’. Deze kan je vinden op de vragenpagina bij overig.

Hieronder kan je lezen welke soorten onderwijs er in de Zaanstreek zijn.

Praktijkonderwijs
Als je wel een vak zou kunnen leren, maar het vmbo – ook met extra hulp – te moeilijk is, dan ga je naar het praktijk- onderwijs. In het praktijkonderwijs kan je een vak leren en gaat het vooral om de praktische kanten van het leren. Verder is er aandacht voor het ontwikkelen van je persoonlijkheid en het aanleren van sociale vaardigheden. Je leert welk beroep je zou kunnen gaan doen en hoe het is om in een bedrijf te werken. Meestal ga je tussen de vier en zes jaar naar het praktijkonderwijs. Dit hangt af van hoe je je ontwikkelt. Dit onderwijs loopt meestal door tot je leuk, passend werk hebt gevonden of tot je naar het mbo gaat. Om naar een praktijkschool te mogen, moeten er vaak nog iets meer onderzoek gedaan worden naar jouw mogelijk- heden. De basisschool bespreekt dit met jou en je ouders.
Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo)

Het vmbo duurt vier jaar en in de onderbouw zijn er drie leerwegen, ofwel drie verschillende ‘manieren van leren’.
De ene leerling heeft weinig moeite met het leren uit een boek en de andere leerling experimenteert liever door iets te doen. Alle drie de leerwegen leiden op voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Na de theoretische leerweg zou je de overstap naar de havo kunnen maken. Het is de bedoeling dat je een leerweg volgt die goed past bij jouw mogelijkheden en wensen. Dit zijn de drie leerwegen in de onderbouw van het vmbo:

1. Vmbo-b: basisberoepsgerichte leerweg
Deze leerweg bereidt je voor op de basisberoepsopleidingen (niveau 2) van het mbo. Naast algemene vakken zoals Nederlands, wiskunde en Engels, krijg je beroepsvoorbereidende vakken. In de basisberoepsgerichte leerweg kun je ook kiezen voor een leerwerktraject. De nadruk ligt op het leren in de praktijk, bijvoorbeeld door middel van stages. Heb je interesse in een leerwerktraject, informeer dan bij de vmbo-school van jouw voorkeur of zo’n traject wordt aangeboden.

2. Vmbo-k: kaderberoepsgerichte leerweg
De kaderberoepsgerichte leerweg bereidt je voor op een vak- of middenkaderopleiding (niveau 3 of 4) van het mbo. In de bovenbouw krijg je naast algemene vakken een groot deel van de week ook beroepsvoorbereidende vakken.

3. vmbo-t: theoretische leerweg, ook wel mavo genoemd
In de theoretische leerweg (vmbo-t) volg je algemene vakken en kies je daaruit een examenpakket, afhankelijk van de profielkeuze. Een vmbo-t-diploma geeft toegang tot vakopleidingen (niveau 3) en middenkaderopleidingen (niveau 4) van het mbo. Leerlingen die de theoretische leerweg met zeven vakken succesvol hebben afgerond, kunnen er ook voor kiezen om door te stromen naar de havo.

(Extra) Ondersteuning in het vmbo – Saenstroom opdc
Sommige leerlingen hebben een andere aanpak of een specifiek plan voor extra ondersteuning nodig, dat niet op een reguliere VO-school aangeboden kan worden. Jouw basisschool kan dan de aanbeveling tot plaatsing op het orthopedagogisch didactisch centrum (opdc) Saenstroom doen. Saenstroom opdc is een kleine school voor leerlingen die net wat meer hulp en aandacht nodig hebben. Op Saenstroom opdc kun je de onderbouw van het vmbo doorlopen. Daarna kies je een leerweg en een profiel en maak je de overstap naar een andere vmbo-school. Op deze school kun je vervolgens je vmbo-diploma halen. Om bij Saenstroom opdc geplaatst te kunnen worden, heb je een aanbeveling van de basisschool nodig en moeten er vaak nog iets meer onderzoek gedaan worden naar jouw mogelijkheden. De basisschool bespreekt dit met jou en je ouders. Uiteindelijk besluit een speciale groep mensen (commissie voor toewijzing en advies) of Saenstroom opdc voor jou de beste plek is om aan het vmbo te beginnen.

Hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo)
De havo duurt vijf jaar en is vooral bedoeld als voorbereiding op het hoger beroepsonderwijs (hbo). Leerlingen die naar havo gaan, willen meestal graag verder leren. Havo is zwaarder dan de theoretische leerweg van vmbo. Je krijgt meer leerstof, het tempo ligt hoger en van de leerlingen wordt een grotere zelfstandigheid verwacht. Bovendien moet je meer huiswerk maken.
Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo)
Het vwo duurt zes jaar en is vooral bedoeld om je voor te bereiden op het wetenschappelijk onderwijs (wo)/de universiteit. Leerlingen die naar vwo gaan, hebben een groot leervermogen. Vwo is zwaarder dan havo. Het tempo ligt hoog, leerlingen kunnen zich vaak goed concentreren en willen graag veel nieuwe dingen leren: van elkaar, van de leraar en uit allerlei verschillende informatiebronnen. Het vwo bestaat uit het atheneum en het gymnasium. Op het gymnasium krijg je Grieks en Latijn in de onderbouw. In de bovenbouw krijg je ten minste één van deze twee vakken.